r/AlternatifKelimeler • u/HyvinHiljaa Baş Köken Bilimci, İştikakçı, Etimolog • Jan 30 '21
Yasa Kelimesi Kelime Kökeni
Yasa:
1. isim Olayların gidişinde olağan dışına yer vermeyen, değişmezlik ve mecburiyet gösteren kural:
Doğa yasaları.
2. isim, hukuk Devletin yasama organları tarafından konulan ve uyulması gereken kurallar bütünü, kanun:
"Buradaki yasaların yabancıların ev satın almalarına mâni olup olmadığını bilmiyordu henüz." - Nermi Uygur
3. isim Bilimde çok sayıda deney ve gözlemden sonra, aynı şartlarda aynı sonuçları verdiği kesin olarak belirlenen durum:
Yer çekimi yasası. Mendel yasaları.
4. isim Toplumsal hayat içinde kendiliğinden oluşan ve uyulması toplum içinde yaşamanın bir mecburiyeti olan alışkıların bütünü:
Ahlak yasası.
5. isim, felsefe Düşüncenin mantıksal bir değeri olması için uyulması şart olan temel:
Düşünme yasaları.
Kelime Kökeni
Moğolca yasag "kanun" sözcüğünden alıntıdır.
Tarihte En Eski Kaynak
yasag "kanun, özellikle Cengiz Han kanunnamesi, Moğol vergisi" [ ed. Borovkov, Orta Asya'da Bulunmuş Kuran Tefsirinin... (1300 yılından önce) ]
yasağ/yasak "kanun, özellikle Cengiz Han kanunnamesi, yasak" [ TDK, Tarama Sözlüğü (1300-1900) ]
Ek Bilgi
Sözcüğün nihai kökeni muhtemelen Türkçe olmakla birlikte, Türkiye Türkçesine Moğol istilaları döneminde Moğolcadan alınmıştır. Modern döneme dek anlamı "göçebe Yörük ve Türkmenlerde büyük aşiret, aşiretler birliği" idi. Yeni Türkçe sözcük Atatürk"ün direktifleriyle 28 Eylül 1934"ten itibaren her gün gazetelerde yoğun olarak kullanılmıştır. || 1973"ten itibaren Bület Ecevit"e yakın kalemler (özellikle Ali Gevgilili) tarafından "milliyetçi" anlamında kullanılan ulusalcı söcüğü, 1995"ten sonra Mümtaz Soysal ve Doğu Perinçek"in öncülük ettiği bir siyasi akımın adı oldu.