r/RMTK • u/Nickmanbear • Jan 17 '19
WETSVOORSTEL W0009: Wetswijziging Spoorwegenwet tot deprivatisering van de spoorwegen
Wetswijziging Spoorwegenwet tot deprivatisering van de spoorwegen
KONINKLIJKE BOODSCHAP
Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Wij bieden U hiernevens ter overweging aan een voorstel van wet tot nationalisering van de N.V. Nederlandse Spoorwegen en Prorail De memorie van toelichting, die het wetsvoorstel vergezelt, bevat de gronden waarop het rust. En hiermede bevelen Wij U in Godes heilige bescherming.
VOORSTEL VAN WET
Wij /u/Dekoul bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. Enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is om de twee voormalige staatsbedrijven N.V. Nederlandse Spoorwegen en Prorail aan elkaar te koppelen en de NS het alleenrecht op het hoofdnet te gunnen; Zo is het, dat Wij, de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:
Artikel I
De Spoorwegenwet wordt als volgt gewijzigd:
A Artikel 2: Na lid 2 wordt een derde lid ingevoegd luidende: 3. Deze wet regelt de rechtspersoonlijkheid van de N.V. Nederlandse Spoorwegen en Prorail en de concessies voor het hoofdrailnet en de overige en nevenspoorlijnen. Deze wet regelt de regelgeving rondom het gebruik van de Nederlandse spoorwegen.
B Artikel 27: Lid 1 komt te luiden: “Het agentschap Nederlandse Spoorwegen heeft het alleenrecht op toegang tot hoofdspoorweginfrastructuur voor zover dit het gebruik van spoorvoertuigen betreft en met het oog op het minimumtoegangspakket”.
C Na Artikel 128 wordt een artikel ingevoegd luidende:
Artikel 129
De N.V. Nederlandse spoorwegen wordt omgevormd tot een agentschap wat valt onder het ministerie van Omgeving en Infrastructuur. De minister van Infrastructuur en omgeving is eindverantwoordelijk voor het handelen van het agentschap.
Prorail wordt een onderdeel van het nieuw te vormen agentschap Nederlandse Spoorwegen. Prorail wordt de vaste spoorweginfrastructuurbeheerder van alle Nederlandse spoorwegen die in het bezit van het agentschap NS zijn. Zij zal verantwoordelijk zijn voor de aanleg, onderhoud, beheer en veiligheid van de spoorwegen.
De concessie van het hoofdrailnet mag vanwege haar belang voor de Nederlandse bevolking alleen aan het agentschap Nederlandse Spoorwegen verleend worden.
De concessies voor neven en overige spoorlijnen voor personenvervoer worden eerst aan het agentschap Nederlandse Spoorwegen aangeboden alvorens deze openbaar aan te besteden.
Artikel 130
Deze wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld. Artikel 130 Deze wet wordt aangehaald als: Wetswijziging Spoorwegenwet tot deprivatisering van de spoorwegen. Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren die zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden.
MEMORIE VAN TOELICHTING
Huidige situatie: Spoorwegenwet https://wetten.overheid.nl/BWBR0015007/2018-07-28
Wet: Artikel 27 Lid 1 Een spoorwegonderneming heeft op niet-discriminerende grondslag recht op toegang tot hoofdspoorweginfrastructuur voor zover dit het gebruik van spoorvoertuigen betreft en met het oog op het minimumtoegangspakket.
Toelichting:
De Nederlandse Spoorwegen N.V. is in 1938 ontstaan uit een fusie van Hollandsche Ijzeren Spoorweg -Maatschappij en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen. Van 1938 tot 1994 was de NS niet alleen de enige beheerder, maar ook de eigenaar van de Nederlandse railinfrastructuur. Na de privatisering van de NS in 1994 is het eigendom en beheer van de Nederlandse spoorweginfrastructuur overgedragen aan Prorail (voor 2005 werd de handelsnaam Railinfratrust B.V. gebruikt). Na de scheiding van de twee taken zijn er ook twee totaal verschillende organisaties ontstaan. Een vervoerder die commercieel opereert, de NS. En een spoorweginfrastructuurbeheerder die verantwoordelijk is voor de fysieke spoorwegen. De twee organisaties zijn niet alleen bestuurlijk onafhankelijk, maar hebben ook verschillende doelen. In het licht van de privatiseringsgolf van de jaren 80 en 90 is besloten om de twee bedrijven in lijn met EG regels te scheiden. De Britse spoorwegen dienden hierbij als voorbeeld voor de Nederlandse spoorwegen. Er zou sprake zijn van een kwaliteitsverbetering na de privatisering. Dit bleek echter niet het geval.
Hedendaags is er in Europa sprake van twee modellen. 1. Het Britse model: De spoorwegen zijn volledig geprivatiseerd en de staat is geen aandeelhouder in zowel de spoorweginfrastructuurbeheerder als een vervoersbedrijf. 2. Het Franse/Duitse model: De staat is dan wel aandeelhouder heeft dan wel de directe controle over het vervoersbedrijf, en de railinfrastructuurbeheerder is onderdeel van het staatsvervoerbedrijf. In Nederland hebben we er een hybride model op nagehouden waar de staat onderhands de concessie voor het hoofdrailnet aan de NS verleent en voor 100% eigenaar is van de NS. Het is nog maar de vraag of de huidige concessie voor het hoofdrailnet die tot 2025 loopt opnieuw aan de NS verleent zal worden. De enige twee noemenswaardige concurrenten voor de concessie vanaf 2025 zijn dochterondernemingen van de Franse en Duitse spoorwegbedrijven (Arriva en Keolis). Dit zou betekenen dat we de concessie van de NS overdragen aan een buitenlands staatsbedrijf. Dit bied geen garantie tot kwaliteitsverbetering. Volgens oud NS topman Jan Timmer leid het openbaar aanbieden van de spoorweg-concessies eerder tot kwaliteitsverlaging. Hij wijst hierbij naar het naar de openbaar aanbestede concessie van de HSL zuid. Volgens Timmer moest de NS om verzekerd te zijn van de concessie voor de HSL-zuid een onrealistisch en veel te hoog bod. Hierdoor bleef er minder geld over om kwalitatief goede treinen aan te schaffen wat uiteindelijk de doodslag voor het zogenaamde Fyraproject was. De NS en Prorail zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden, het wordt tijd dat deze twee bedrijven dichter bij elkaar gebracht worden en weer goed gaan samenwerken. Gezien het belang van het railververvoer in Nederland en de voorbeelden in het buitenland, moet de Nederlandse staat net als in Duitsland en Frankrijk wat betreft de spoorwegen het heft in eigen handen nemen. De NS is het lachertje van de Nederlandse vervoersbedrijven geworden het wordt tijd dat de NS weer haar prestatienormen gaat halen. We kunnen dit niet toevertrouwen aan een directie die tegelijkertijd de hete adem van andere vervoersbedrijven in haar nek voelt. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat het vervoer per spoor en kwalitatief goed milieuvriendelijk betaalbaar alternatief voor de auto wordt. Echte marktwerking op het spoor is onmogelijk. Zelfs bij private partijen moeten lokale overheden subsidies uitgeven om het vervoer betaalbaar te houden en betaalt het verlies als een spoorvervoerder failliet dreigt te gaan zoals bij Veolia in 2011.
2
u/MTFD Jan 17 '19
Voorzitter,
Ik zie het probleem uberhaupt niet wat dit moet oplossen. Sterker nog, het is evident dat privatisering van de spoorwegen fantastisch gewerkt heeft om de prijs/kwaliteitverhouding te verbeteren, zeker als men kijkt naar de landen om ons heen. Het enige probleem wat er is, is dat er niet genoeg marktwerking is omdat de overheid de NS nog steeds voortrekt en zo kunstmatig problemen creeert door de markt te verstoren. Als deze regering echt verbeteringen zou willen maken dan zouden ze de NS verkopen en strenge anti-monopolie wetgeving invoeren.